Join Our FaceBook Group To Get More and More Fast Update With Direct Link.. CLICK HERE
Join Our Whatsapp Group To Get More and More Fast Update With Direct Link.. CLICK HERE
Download our android App 'E-edugujarat'and Download Direct Materials CLICK HERE
CLICK HERE શેતલને કાંઠે આવેલું ઝાલાસણ ગામ, બે સાંતીનું ગામ. ગામમાં કાઠી,કોળી,પટેલોની સરખે ભાગે વસ્તી,થોડાક ઘર,રબારી,ભરવાડ અને આહીરનાં પણ ખરાં. ગામમાં કરશન પટેલ અને દેવજી પટેલનું માન.બંને પટેલો પાંચમા પુછાય એવાં. ગામની વસ્તીનો મુખ્ય આધાર ખેતી. મા શેતલની કૃપાથી ખેતી સારી એવી,પણ બાવળીયાનો ત્રાસ વધારે, ગામ સંપીને રહે, મોટાભાગનાં ખેતરો દખણાંદા કોર્યના, શેતલને કાંઠે. ચોમાસામાં તો આ કાંઠો ઓર ખીલી ઉઠે.ચીભડાં,કાકડી,અને કંટોલા ઉગી નીકળે.જમીન બળુંકી અને જીવતી ખરી. કરશન પટેલની એક ની એક દીકરી દવલ, જાણે સાક્ષાત લક્ષ્મી અને શક્તિનો અવતાર. માંડ પાંચ ચોપડી ભણેલ દવલ ,પણ કોઠાસૂઝ ગજબની, કરશન પટેલને ત્યાં લગભગ 20 જેટલી ભેંશ અને એટલીજ લગભગ ગીરની ગાયું.આ બધાનું વાસીદુ આ એકલી દવલ અને એની મા રળીયાત કરે. કરશન પટેલને 50 વિઘા ઉપજાઉં જમીન.આમેય દવલને ભગવાને નવરાશના સમયમાં બનાવેલી એય નમણું નાક,પાણીદાર અને ચમકીલી આંખો, ગુલાબની કળી જેવા ભીના હોઠ,સપ્રમાણ ચહેરો, મજબૂત બાંધો,ગોઠણ સુધીનાં વાળ, અને નવરાત્રીમાં જ્યારે એ ગરબે ઘૂમે ત્યારે ગામનાં જ નહિ પણ આજુબાજુની વસ્તી પણ તેને જોવા માટેજ ઝાલાસણ આવે.
દેવજી પટેલને ત્રણ સંતાનો એક દીકરો બાબુ દવલ સારથનો અને બે ભાઈ બહેન બેલડાંના, બાબુ પણ જુવાન જોધ, પાંચ હાથ પૂરો જીવરો પણ ખરો.. દેવજીની પત્ની ઉજીને બાબુ ખુબ વ્હાલો. દેવજીને 100 વિઘા જેટલી જમીન. કરશન પટેલ અને દેવજી પટેલ એ બેય શેઢા પાડોશી. બેય વળી જિગરજાન ભાઈબંધો.દવલ અને બાબુ ખેતરે સાથે ને સાથે જ હોય. રાતે ખેતરનું રખોપું બાબુ રાખે. પેલા તો શાંતિ હતી,પણ હવે ખેતરમાં રોઝ નો ત્રાસ લગભગ રોજનો થઇ ગયો. ઉભા પાકમાં રોઝડા દોડે અને પાકનો સોથ વાળી નાંખે, એટલે કાયમ રાતે બાબુને રખોપે જવું પડતું. બાબુ બેય ખેતરનું રખોપું કરે. સવારે 8 વાગ્યે દવલ શિરામણ લઈને જાય. એય જામીને ઢેફાં જેવું થઇ ગયેલ દહીં ને,અથાણું, ને બાજરાનો રોટલો,અને દૂધ આ હોય વાડીનું શિરામણ, શિરામણ કરીને દવલ અને બાબુ પોત પોતાની વાડીમાંથી રજકો.અને કડબ ગાડામાં ભરી લાવે. ને સાજે વાળુંપાણી કરીને બાબુ જાય રખોપે, એક હાથમાં આઠ સેલની બેટરી, અને એક હાથમાં ધારિયું...આ નિત્યક્રમ.
ઈશ્વરને આ બેયની ભાઈબંધી ગમી નહિ. તાલુકા,જિલ્લાની ચૂંટણીએ આ બેય ભાઈબંધો વચ્ચે અંતર પાડી દીધું.બોલવાનો પણ વહેવાર રહ્યો નહિ. ગામમાં એક બીજા સામા મળે તો ય બે જણાં ડાલામથ્થા સિંહની જેમ કતરાતા. એક દવલ અને દેવજીના વલણ કે વર્તનમાં કોઈ ફેર ના પડ્યો. ગામમાં તેઓ એકબીજા સામું ના જોવે પણ ખેતરમાં બેય હૈયા એકમેકમાં મળી જતા. ખેતરમાં છાંયે બેય જણા પોતાની બળતરા અને હૈયાનો હરખ વ્યકત કરતાં. એક અકથ્ય પ્રેમ ઉદભવી ચુક્યો હતો,પણ સંસ્કારોની મર્યાદામાં,ક્યારેય મર્યાદા ઓળંગી નહોતી, ગામ હોય ત્યાં ખણખોદિયા પણ હોવાના જ. વાત કરશન પટેલ પાસે પહોંચી. પટેલ ગમ ખાઈ ગયાં. બે ગાઉ દૂર આવેલ તરપાળામાં માં દવલ નો સંબંધ પાંચા પટેલનાં મનોજ સાથે કરી નાંખ્યો. આ બાજુ દવલ ને બાબુ તો હબક ખાઈ ગયાં. પણ માવતરની આગળ એમને પોતાની મર્યાદા નડી. એ પણ એક એવો જમાનોકે મા બાપની આજ્ઞાને કોઈ ઉથાપે નહિ, દવલે તો વાડીએ જવાનું જ બંધ કરી દીધું. અને કરશન પટેલે પોતાનું ખેતર,અને બીજા ચાર પાસ ખેતરનાં રખોપા માટે બહારગામથી ડફેર બોલાવી લીધેલા. બાબુને હવે એક પોતાનું ખેતરનું જ રખોપું રહ્યું. શિયાળો આવતા જ કરશન પટેલે સારું મુરત જોવરાવીને દવલને સાસરિયે વળાવી. બાબુ બે દિવસ ઘરે જ ના આવ્યો.દેવજી એમની પીડા સમજી ગયો,કશું બોલ્યો નહિ પણ દેવજીની આંખમાંથી આંસુ પડ્યા. બાબુથી આ ના જોવાણું એ ઉભો થયો અને બોલ્યો.. "આતા તમે રડોમાં, બધું થઇ રહેશે" સમય વીતતો ચાલ્યો...
આઠમ આવી.કરશન પટેલે દીકરીને તેડાવી પણ દવલ ના આવી.કીધું કે નોરતામાં નવ દિવસ આવીશ. પેલે નોરતે દવલ એના ધણી મનોજ ને કીધું કે
"તમે મને રાજદૂત લઈને મૂકી જાવને"
" હવે પગ તો પાક્યો છેને સરખું ચલાતું નથી ને તારે ન્યાં જઈને ગરબામાં ઉલાળા લેવા છે એમ?" મનોજ બોલ્યો. દવલને એક મહિના પેલાં જ ગાંડા બાવળનો કાંટો વાગ્યોતો તે પગ પાકીને સોજી ગ્યોતો.
"મનોજ તું એને મૂકી આવ,એ બિચારી આઠમમાં પણ ગઈ નથી પિયર, જા બેટા મન થાય એટલું રહેજે" સસરા એ કીધું. મનોજ પરાણે પરાણે તૈયાર થયો.
હવે ઠીક ઠીક અંધારું થયે બાઇક ઝાલાસણની સીમમાં દાખલ થયું. મનોજ ને કીધું કે ચાલો આપણે બે ઘડી વાડીએ આંટો મારી લઈએ વરહ દી થયું હું વાડીએ નથી આવી. કેડી માર્ગે બને વાડીએ ગયાં.રસ્તામાં વૃક્ષો આવ્યાં,દવલને યાદ આવ્યું કેવા હતા એ બાબુ સાથેના દિવસો. બાજુનાં ખેતરમાં નજર કરી.બાબુ માંચડા પર ચડીને કશું ગાતો હતો,એનું ધ્યાન આ બાજુ નહોતું. બંને વાડીએ પહોંચ્યા કરશન પટેલે રાખેલા ડફેર ત્યાં જ હતા.
" કોણ હો તુમ? એક મોટો વિકરાળ આદમી બોલ્યો.
" આ મારા આતાની વાડી છે, તમે કોણ દવલે જવાબ આપ્યો.
'' અરે આ તો કરશન કી લડકી, ગાંવમે બહોત સુનાથા તેરે બારે મેં લેકિન આજ દેખ પાયા, મામદ ઉઠાલે ચીડિયાકો આજ જશ્ન કરેંગે.. ક્યાં હુશન પાયા હૈ" એક ડફેર આગળ આવ્યો ના આવ્યો ત્યાં દવલની એક ઝાપટે એ પડી ગયો. મનોજ માવો ચોળતો ચોળતો આગળ આવ્યો અને એ ડફેરો એ જમૈયો કાઢ્યો. અને મનોજ ઉભા ઉભા પેશાબ કરી ગયો. દવલને પકડવા ત્રણેય આગળ આવ્યાં દવલ દોડી આમતેમ કૈક લાકડા જેવું ગોતવા પણ એનો પગ પાકેલો હતો તે વધારે ના દોડી શકી અને પાછળથી એક ડફેરે ચોટલો પકડ્યો અને ખેંચી, દવલે મનોજ સામે હાથ લંબાવ્યો,પણ એક ડફેરે હવામાં છરી બતાવી કે મનોજ ઉભી પૂંછડીએ એ ભાગ્યો. ત્રણ ડફેરે પકડી તોય દવલ હવાતીયા મારતી હતી. અને છેલ્લે એને ઢસડીને મશીનની ઓરડી બાજુ લઇ જતાં હતાં એ વખતે દવલે એ છેલ્લી ચીસ પાડી,,,,, બાબુ....... એ ય બાબુ...... બચાવો.......... અને બાબુ એ અવાજ સાંભળ્યો, કે તરત જ માંચડેથી માર્યો ભૂસકો અને હાથમાં ધારિયું લઇ ને પળવારમાં દવલના ખેતરમાં આવ્યો, દ્રશ્ય જોયું. એક ડફેરને એક જ ધારીયાનાં ઘાથી ખોપરી ફાડી નાંખી અને ધબ દઈને એ ડફેર પડ્યો અને માથાથી લોહીનું ખાબોચિયું ભરાણું ધારિયું પણ તૂટીને પડ્યું કડબનાં ઓઘામાં. બીજા બે ડફેરે દવલને છોડી દીધી અને બાબુ સામે જમૈયા કાઢીને આવ્યા... " તુમ્હારી જાતકા સાલા ડફેર " કરીને બાબુએ બેય ડફેર ને પકડ્યા. બેય હાથથી એક એક ને કાંખમાં પકડીને બાબુ કુવા તરફ હાલ્યો. પેલા બેય ડફેરે બે બે વાર બાબુનાં પેડુ માં,છાતીમાં છરીના ઉપરા છાપરી ઘા જીંક્યા પણ બાબુ તો કુવા તરફ ચાલ્યો,અને કૂવાના થાળે જઈને જાણે જમીનમાંથી મૂળો ખેંચે એમ બેય હાથે બેયને ખેંસીને કૂવામાં ઘા કર્યો. બેય ડફેર 100 ફુટ ઊંડા ભાડીયા કૂવામાં પડ્યા. અને બાબુ તરત જ કૂવાના થાળા પાસે ફસડાઈ પડ્યો. પેડુના બેય ભાગમાંથી છરીઓનાં અસંખ્ય ઘા થી માંસના લોચા બહાર આવી ગયાં હતાં. કૂવામાં પડેલાં ડફેરોનો ચિત્કાર બહાર આવી રહ્યો હતો,વાતાવરણમાં ચિબરીની કાળી ચીસો સંભળાતી હતી. દવલ લંગડાતી લંગડાતી આવી. બાબુને ખોળામાં લીધો, બાબુએ દવલનો હાથ પોતાનાં હાથમાં લીધો અને તેનું પ્રાણ પંખેરું ઉડી ગયું. દવલે છાતીફાટ રુદન શરુ કર્યું. આજુબાજુ વાળા આવી ગયાં. આ બાજુ દવલનો ધણી ગામમાં પહોંચી ગયો. કરશન પટેલ અને અડધું ગામ ભેગું થયું. પોલીસ આવી, ડફેરોને કૂવામાંથી કાઢ્યા, એક જીવ્યો, બીજો તરફડીને મરી ગયો, પંચનામું થયું, પોલીસ બે લાશને અને એક જીવતા ડફેરને લઇ જતી રહી. દેવજી આવ્યો,બાબુ પાસે જઈને પડી ભાંગ્યો. કરશનભાઈ દેવજી પાસે ગયાં.દેવજીના ખભા પાસે માથું મૂકીને રોયા. બાબુની મા ઉજી આવી દીકરાની હાલત જોઈને ત્યાને ત્યાં હ્ર્દય બેસી ગયું. બીજા દિવસે એક સાથે મા દીકરાની નનામી નીકળી. દેવજીનો માળો વિંખાઈ ગયો. ઘરમાં હવે ભાઈ બહેન અને બાપ એક જ વધ્યા. ગામમાં નવરાત્રી બંધ રહી. ગામમાં બધેજ બાબુની વિરતાની વાતો થતી હતી. એક માત્ર દવલ સુનમૂન બેસી રહી. દશમના દિવસે મનોજ તેડવા આવ્યો ને દવલે પહેરેલા ઘરેણાંનો ઘા કર્યો " તારે ને મારે હવે કોઈ સંબંધ નથી નપાણીયા.." દવલની આંખોમાંથી અંગારા ચમક્યા.. પાંચા પટેલ આવ્યાં હાથ જોડ્યા,કરગર્યા,
" નેવાનાં પાણી હવે મોભે ના ચડે પટેલ" દવલ બોલી અને ઉમેર્યું " જે વહેણ સુકાઈ ગયું ત્યાં હવે તમે પાણીની આશા રાખો એ નકામી છે"... દિલમાંથી નીકળેલા શબ્દો પાંચા પટેલને દઝાડી ગયાં, એ જતાં રહ્યા. ગામમાં ઉદાસી ઘર કરી ગઈ. દિવાળીનાં દિવસો ગામ માટે માતમનાં બની રહ્યા..
" આતા મારી એક ઈચ્છા છે" ધનતેરસ ને દિવસે દવલ બોલી
" બોલ બેટા " કરશન પટેલ બોલ્યાં.
" આતા તમારા ઘરનું રખોપું કરતા કરતા બાબુ ખપી ગયો. હવે મારે એના ઘરનું રખોપું કરવું છે" દવલએ દ્રઢતાથી કહ્યું..
" એટલે હું સમજ્યો નહિ બેટા. " કરશન બોલ્યો.
" બસ આતા બીજું કઈ નહિ હું હવે કાયમ માટે દેવજી આતાને ત્યાં જાવ છું એનો બાબુ બનીને એના નાના ભાઈ બહેનની જનેતા બનીને હું એના ખેતરનું અને ઘરનું રખોપું કરીશ" દવલે તુલસી ક્યારા તરફ જોઈને
" ભલે દીકરી" કરશનને ગળે ડૂમો ભરાઈ ગયો.
અને પછી દિવાળીના દિવસ નવલા શણગાર સજીને દવલે દેવજી આતાની ડેલીએ પગ મુક્યો..
" ઘરની લક્ષ્મી આવી. આવ બટા આવ" દેવજી પટેલ બોલ્યાં, બાબુનાં બેય ભાઈ બહેન દવલને વળગી પડ્યાં. આખું ગામ ફાટી આંખે જોઈ રહ્યું અને દિવાળી ધામ ધૂમથી ઉજવાણી.અને પછી તો દવલ જીવી ત્યાં સુધી ઘર અને વાડીનો બધો કારભાર ઉપાડી લીધો. બાબુનાં બેય ભાઈ બેન ને પરણાવ્યાં. રાતે રખોપું કરવાં પણ દવલ જતી.. આજુબાજુનાં વિસ્તારોમાં ભેલાણ અટકી ગયું. અને કોઈની હિમ્મત પણ ના થાતી કે જ્યાં દવલના રખોપા હોય ત્યાં નુકશાન કરવાની...દવલનાં અવસાન પછી પણ ઘણા લોકોએ એને વાડીએ રખોપું કરતાં જોઈ છે.. એજ વાન એજ બાંધો..
લેખક:-મુકેશ સોજીત્રા
મુ. ઢસા ગામ, તા.-ગઢડા જી;- બોટાદ...
મુ. ઢસા ગામ, તા.-ગઢડા જી;- બોટાદ...
Post a Comment